Điều chỉnh tỷ giá để tránh bất lợi cho xuất khẩu

Khác với mọi năm, thị trường ngoại hối năm nay khá ổn định và dự báo sẽ không có tình trạng sốt ngoại tệ vào cuối năm.

Tuy nhiên, TS. Trần Du Lịch, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia cho rằng, chính sách tỷ giá cần phải linh hoạt hơn, nếu không sẽ đẩy xuất khẩu vào tình thế khó khăn.

Thưa ông, USD đang rớt giá sau hàng loạt gói kích thích kinh tế trên toàn cầu. Việt Nam nên có những chính sách gì về tỷ giá cho phù hợp với tình hình mới?

Hiện cán cân thanh toán của Việt Nam đang ở tình trạng tốt, nên sức ép tăng tỷ giá vào cuối năm là không có. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là, chính sách tiền tệ phải chủ động, chứ không nên bị động, chạy theo sức ép như từ trước tới nay.

Hiện chúng ta thừa ngoại tệ do nhập khẩu giảm, chứ không phải do xuất khẩu tăng. Cần nhớ lại là việc phá giá tiền đồng 9,3% vào ngày 11/2/2011 đã khiến hơn 1 năm qua, sức mua thực tế của tiền đồng đã giảm khá mạnh. Chúng ta cứ cố ổn định, ghìm giữ tỷ giá sẽ làm tiền đồng lên giá so với sức mua thực tế trên thị trường.

Tôi không tán thành chủ trương phá giá tiền đồng, vì phá giá sẽ gây ra gánh nặng cho nền kinh tế, khiến nợ vay tăng thêm. Tuy nhiên, tôi cho rằng, cần phải điều chỉnh nhẹ biên độ (khoảng 2%) để tránh gây bất lợi cho nền kinh tế, đặc biệt là xuất khẩu.

Tỷ giá trong nước thời gian qua tương đối ổn định, song mỗi lần nổi sóng đều xuất phát từ giá vàng. Ông có cho rằng, giá vàng tiếp tục là “ẩn số” của tỷ giá thời gian tới?

Thực ra, giá vàng trong nước bất ổn, tác động đến cả tỷ giá thời gian qua có nguyên nhân chính là cách quản lý của chúng ta, chứ không phải do giá vàng thế giới. Cách quản lý hiện nay đã tạo sự cách biệt quá lớn giữa giá vàng trong nước và thế giới, gây tâm lý sốt vàng.

Theo tôi, chúng ta cần xem lại toàn bộ cách quản lý vàng hiện nay. Không được quên rằng, dự trữ tài sản bằng vàng là cách dự trữ an toàn, truyền thống của người dân. Chúng ta phải bảo vệ quyền dự trữ tài sản của người dân, không thể một sớm một chiều mà xóa được, dù định hướng chống vàng hóa, đô la hóa là rất đúng đắn. Ngoài ra, hiện tiền đồng chưa có giá trị chuyển đổi, nên vàng và ngoại tệ có ý nghĩa như nhau. Vì vậy, để thị trường vàng bình ổn, tránh tác động tiêu cực tới tỷ giá, cần quản lý thị trường vàng giống như quản lý ngoại tệ.

Tỷ giá không phải là điều đáng lo, như vậy có nghĩa lãi suất vẫn là vấn đề khó khăn nhất với doanh nghiệp vào những tháng cuối năm, thưa ông?

Theo tôi, với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) có xu hướng tăng mạnh (CPI tháng 9/2012 tăng 2,2% so với tháng 8/2012), thì khả năng giữ lạm phát cả năm ở mức 8% là rất khó, nghĩa là lãi suất tiền gửi tiết kiệm thực dương không còn đáng kể. Khả năng giảm thêm lãi suất huy động, kéo theo giảm lãi suất cho vay là rất khó. Điều có thể làm để hỗ trợ doanh nghiệp lúc này là yêu cầu ngân hàng thu hẹp margin lãi suất (huy động – cho vay) xuống còn 4%, thay vì 6% như hiện nay.

Kèm theo đó, buộc các ngân hàng phải trích lập dự phòng đầy đủ về nợ xấu. Ngân hàng phải có trách nhiệm xã hội, phải chấp nhận có thể lỗ trong năm nay, chứ không phải khi nào cũng có lãi. Một khó khăn nữa với hạ lãi suất là hiện một số ngân hàng tiếp tục lao vào cuộc đua tăng lãi suất huy động, chứng tỏ thanh khoản của các ngân hàng này có vấn đề.

Ngân hàng Nhà nước cần xử lý mạnh tay những trường hợp này, bởi đây là những ngân hàng đã từng mất thanh khoản, nay tiếp tục mất thanh khoản. Ngân hàng Nhà nước cần mạnh tay xử lý, không nên để các ngân hàng này tái cấu trúc tự nguyện, không nên tiếp tục bơm tiền cho những ngân hàng này.

Về phía doanh nghiệp, với những doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu, nông nghiệp… đang làm ăn được, có khả năng trả nợ, nhưng thời gian qua, gặp khó khăn tạm thời vì nợ xấu, cần có giải pháp khoanh lại nợ, cho vay nợ mới để giúp doanh nghiệp có cơ hội phục hồi. Thậm chí, với các đối tượng này, Ngân hàng Nhà nước có thể mạnh dạn bơm tiền qua kênh tái cấp vốn hoặc chiết khấu khoản tín dụng đó để giúp nền kinh tế hấp thụ được vốn. Dĩ nhiên, các đối tượng được vay vốn phải được lựa chọn kỹ càng.

Theo Hà Tâm

Báo Đầu tư