Có nên ‘rượt đuổi’ cổ phiếu trong chỉ số VN-30?

Ngay sau khi Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM (HOSE) công bố danh sách 30 cổ phiếu đưa vào rổ chỉ số VN-30, cộng đồng nhà đầu tư đang lên “cơn sốt” với chủ đề có nên đầu tư vào các cổ phiếu này, hay như ngôn ngữ của “những tay lướt sóng” thì gọi là có nên “đu” theo VN-30. Nhiều nhà đầu tư có suy nghĩ “đu” theo VN-30 để kiếm lời cũng như việc mỗi khi cổ phiếu nào được quỹ ETF đưa vào danh mục.

Để giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về VN-30, cũng như có thêm góc nhìn từ một chuyên gia có nhiều năm quản lý quỹ đầu tư và nhiều kinh nghiệm làm việc với khách hàng tổ chức, NDHMoney xin giới thiệu quan điểm của ông Phạm Ngọc Bích, Giám đốc Khối Phát triển khách hàng tổ chức của Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI). Ông Phạm Ngọc Bích cũng là thành viên Hội đồng Chỉ số VN-30, với tư cách đại diện cho SSI.

Thưa ông, việc HOSE sắp cho ra đời chỉ số VN-30 sẽ tác động gì đến thị trường chứng khoán và ý nghĩa lớn nhất của việc ra đời chỉ số này với các nhà đầu tư?

Theo tôi, chỉ số VN-30 sẽ được Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM (HOSE) đưa ra nhằm đạt được các mục đích chính sau đây:

- Khắc phục những hạn chế của chỉ số VN-Index hiện tại: nhiều nhà đầu tư đã phàn nàn về việc sự biến động của chỉ số VN-Index hiện tại không đại diện cho các cơ hội đầu tư trên sàn HOSE, vì bị méo mó bởi một số cổ phiếu có khối lượng niêm yết lớn nhưng bị hạn chế bởi lượng cổ phiếu tự do giao dịch và có tính thanh khoản kém.

- Tăng khả năng dịch vụ và cung cấp thông tin thị trường của HOSE.

- Đáp ứng yêu cầu phát triển của thị trường: nhà đầu tư cần có thêm sản phẩm đầu tư đa dạng có thanh khoản cao. Đặc biệt, đáp ứng nhu cầu có công cụ đầu tư theo chỉ số cổ phiếu có khả năng giao dịch được dễ dàng (Tradable Index).

- Tạo nên sự đồng bộ với các thông lệ quốc tế về cơ cấu chỉ số và khả năng so sánh về sinh lợi của chỉ số cổ phiếu trên sàn HOSE với các sàn giao dịch chứng khoán trong khu vực, đồng thời nâng HOSE lên ngang tầm với các sở giao dịch chứng khoáng trong khu vực và trên thế giới.

- Tạo hàng hóa cơ sở cho các sản phẩm phái sinh do HOSE dự kiến sẽ triển khai trong tương lai.

- Tạo tiêu chuẩn cho các quỹ đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam, bao gồm các quỹ chỉ số, các quỹ cổ phiếu và các loại Quỹ ETF.

- Xây dựng một chỉ số có quy mô đủ lớn và hiệu quả để có thể đại diện được cho toàn thể các cổ phiếu niêm yết trên sàn HOSE.

Theo ông, liệu có hình thành trào lưu nhà đầu tư đua mua cổ phiếu trong chỉ số này?

Trong tương lai gần đây và căn cứ trên lịch sử phát triển của các chỉ số tương tự trên các sàn giao dịch trong khu vực và trên thế giới, khi chỉ số VN-30 sẽ dự kiến được nhiều nhà đầu tư áp dụng để trở thành tiêu chuẩn của thị trường và làm nền tản cho ngày càng nhiều công cụ đầu tư được nhiều nhà đầu tư giao dịch thường xuyên, các cổ phiếu trong rổ chỉ số VN-30 hoặc sắp được đưa vào Chỉ số hoặc sắp bị loại bỏ ra khỏi Chỉ số sẽ được nhiều nhà đầu tư quan tâm và có thể mua và bán nhiều.

Ông có lời khuyên nào với nhà đầu tư đang và có ý định đua mua cổ phiếu trong VN-30?

Các nhà đầu tư nên lưu ý rằng các mã cổ phiếu được HOSE sàng lọc vào rổ chỉ số VN-30 không được lựa chọn theo tiêu chuẩn chất lượng kinh doanh của công ty niêm yết phát hành các cổ phiếu đó, mà đã được HOSE sàng lọc theo 3 tiêu chuẩn mỗi 6 tháng (trong tháng 1 và tháng 7 mỗi năm) một cách chủ động như sau:

Bước 1: Sàng lọc theo giá trị vốn hóa lớn nhất, căn cứ trên vốn hóa hàng ngày bình quân trong 6 tháng vừa qua chưa điều chỉnh Free Float.

Bước 2: Sàng lọc về tỷ lệ Free Float, với các cổ phiếu có tỷ lệ Free Float nhỏ hơn hoặc bằng 5% sẽ bị loại. Tỷ lệ Free Float là tỷ lệ khối lượng cổ phiếu tự do lưu hành.

Bước 3: Sàng lọc theo thứ tự về thanh khoản, căn cứ trên giá trị giao dịch bình quân trong 6 tháng qua.

Sau 3 bước trên, các cổ phiếu Top 30 sẽ được đưa vào danh mục chính thức của rổ chỉ số VN-30. Sau đó, HOSE xác định tỷ trọng của mỗi cổ phiếu trong danh mục của rổ chỉ số VN-30, căn cứ trên vốn hóa thị trường điều chỉnh theo tỷ lệ Free Float, nhưng các cổ phiếu chiếm tỷ trọng quá lớn trong chỉ số, sẽ được giới hạn tại mức tỷ trọng tối đa 10% (mức này được gọi là “Cap”).

Cho nên, việc các cổ phiếu được sàn HOSE sàng lọc vào chỉ số VN-30 không bảo đảm là các cổ phiếu có chất lượng cao về chiến lược kinh doanh, hoặc khả năng có lợi nhuận hoặc có chính sách và thực hiện quản trị công ty và kinh doanh tốt.

Ngoài ra, nhà đầu tư cũng nên lưu ý thời điểm khi HOSE xem xét và điều chỉnh định kỳ các mã cổ phiếu trong rổ chỉ số VN-30 mỗi 6 tháng (trong tháng 1 và tháng 7 mỗi năm), đặc biệt các cổ phiếu có thể bị HOSE loại bỏ khỏi chỉ số VN-30 sau khi thực hiện việc sàng lọc như nêu trên mỗi 6 tháng. Các cổ phiếu bị loại bỏ khỏi Chỉ số thường được nhà đầu tư ít quan tâm hơn và thường có xu hướng giảm giá ngay sau khi công bố thông tin về các cổ phiếu bị loại bỏ.

Theo ông việc ra đời VN-30 liệu có ảnh hưởng đến chiến lược của các quỹ ETF tại Việt Nam?

Việc ra đời VN-30 Index là một bước đầu của quá trình phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam trong nhiều năm tới, bao gồm sự phát triển của các sản phẩm đầu tư mới như các loại Quỹ ETF và các sản phẩm phái sinh trên chỉ số như các hợp đồng tương lai chỉ số, các quyền mua và các quyền bán chỉ số,… mà các nhà đầu tư trong nước cũng như các nhà đầu tư nước ngoài có thể tham gia giao dịch với mục đích đầu tư hoặc quản lý rủi ro đầu tư.

Hiện nay, các Quỹ ETF hoạt động tại Việt Nam đều là các Quỹ ETF được xây dựng để mô phỏng các chỉ số cổ phiếu niêm yết tại Việt Nam và ngoài Việt Nam, theo một chính sách và chiến lược chủ động do các tập đoàn chỉ số nước ngoài thực hiện (như FSTE Vietnam Index và Vietnam Vector Index), nhằm đáp ứng nhu cầu đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài tại thị trường chứng khoán Việt Nam.

Trong tương lai, khi chỉ số VN-30 Index được phổ biến rộng rãi và được nhiều nhà đầu tư quan tâm, sự biến động của các cổ phiếu trong rổ chỉ số VN-30 sẽ có ảnh hưởng đến kế hoạch giao dịch hàng ngày của các Quỹ ETF nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam.

Dự kiến, HOSE sẽ triển khai trong năm 2012, một chỉ số dành cho nhà đầu tư nước ngoài, cũng sẽ được xây dựng một cách tương tự như chỉ số VN-30 nhưng việc sàng lọc các cổ phiếu trong rổ chỉ số VN-30 dành cho nhà đầu tư nước ngoài sẽ được điều chỉnh thêm theo khối lượng mà các nhà đầu tư nước ngoài được phép sở hữu (“Room”).

Xin cảm ơn ông!

Duy Cường – NDHMone