Lý giải nguyên nhân tiền cạn kiệt trên TTCK

Đã 3 phiên liên tiếp giá trị khớp lệnh trên hai sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam (chưa tính thỏa thuận) chỉ ở mức trên 200 tỷ đồng/phiên và là phiên thứ 10 liên tiếp giá trị khớp lệnh dưới 400 tỷ đồng trên cả hai sàn. Giao dịch èo uột, điểm số giảm dần đều khiến những nhà đầu tư kiên nhẫn nhất cũng trở nên sốt ruột.

Thanh khoản thị trường sụt giảm mạnh 

Tại sao dòng tiền tiếp tục đứng ngoài thị trường khiến dòng chảy vốn cạn kiệt đến như vậy, chúng tôi đã có trao đổi với lãnh đạo UBCK và các chuyên gia phân tích về vấn đề này.

Ông Nguyễn Đoan Hùng – Phó Chủ tịch UBCK Nhà nước

TTCK là tấm gương phản ánh tình hình kinh tế, nếu nền kinh tế chưa có dấu hiệu sáng sủa, ảm đạm, có những vấn đề hay nói cách khác giống như cơ thể bị bệnh thì chỉ số chứng khoán sẽ phản ánh như vậy.

Các số liệu thống kê cho thấy việc kinh doanh của các công ty niêm yết còn nhiều khó khăn, số công ty đóng cửa phá sản khá lớn, hàng tồn kho cao, doanh số bán hàng giảm…Mặc dù nền kinh tế cũng có một số yếu tố tích cực như tỷ giá ổn đinh, cán cân thanh toán cải thiện…nhưng các yếu tố liên quan đến lĩnh vực sản xuất còn nhiều khó khăn trong thời gian hiện tại.

TTCK dựa trên các dự báo khả năng xu hướng của nền kinh tế do đó mới có tình trạng ảm đạm như hiện nay.

Ông Tống Minh Tuấn – Trưởng phòng phân tích vĩ mô, CTCP Chứng khoán Ngân hàng đầu tư phát triển Việt Nam

Theo tôi thanh khoản thấp hiện nay có 4 nguyên nhân.

Thứ nhất, rủi ro thị trường vẫn cao (ảnh hưởng tâm lý tác động của các thông tin bắt bớ lãnh đạo ngân hàng…) khiến tâm lý đề phòng trên thị trường vẫn lớn.

Thứ hai là trong năm vừa qua tính minh bạch trên thị trường đã tăng cao, các hình phạt đưa ra với các đội làm giá đã khiến nhóm này ngày càng không còn đất sống, vô hình chung thị trường mất một lượng thanh khoản trao tay, làm giá..

Thứ ba, nền kinh tế vẫn chưa được cải thiện (kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết sụt giảm, khối ngân hàng bị lỗ do phải trích lập dự phòng nợ xấu, bất ổn vĩ mô vẫn còn…) khiến lực cầu yếu nhưng do hai chỉ số trên thị trường đã ở mức rất thấp nên bên cung cũng không muốn bán ra. Do cung cầu không gặp nhau dẫn đến thanh khoản sụt giảm là điều đương nhiên.

Thứ tư, tâm lý các nhà đầu tư cũng như tự doanh CTCK trong thời điểm cuối năm chủ yếu ở trạng thái phòng thủ, chờ đợi các thông tin về kết quả kinh doanh năm 2012 và ngóng chờ kế hoạch 2013.

Theo tôi, nếu không có gì tác động mạnh, phải hết năm báo cáo tài chính 2012 thị trường mới có hy vọng cải thiện.

Bà Nguyễn Mai Phương – Trưởng phòng phân tích CTCP Chứng khoán Maritime Bank (MSBS)

Sau giai đoạn phục hồi 4 tháng đầu năm thì TTCK lại rơi vào xu hướng downtrend mới với biến động đi xuống khá dài. Việc bộc lộ những vấn đề vĩ mô cùng với kết quả kinh doanh yếu kém của doanh nghiệp đã dội gáo nước lạnh vào dòng tiền cơ bản có ý định tham gia thị trường.

Tiếp theo, liên tục các tin đồn cũng như tin tức bất ngờ diễn ra trong thời gian gần đây đã mang lại rủi ro cao cho việc giao dịch chứng khoán và tiếp tục hạn chế dòng tiền ngắn hạn – yếu tố kích hoạt thị trường.

Đến nay nhìn về kinh tế 2013 cũng chưa có triển vọng gì rõ ràng. Giao dịch của TTCK đang thiên về phân hóa hơn là hình thành xu hướng, dòng tiền cạn kiệt dần khi thị trường không có xu hướng chủ đạo.

Dòng tiền tháo chạy tại những doanh nghiệp yếu kém dần được thỏa mãn sau một giai đoạn giảm dài, thanh khoản trở nên èo uột khi không thu hút được dòng tiền mới.

Ông Nguyễn Tuấn – Trưởng phòng phân tích CTCPCK FLCS

Khối lượng giao dịch trên thị trường thường thể hiện tâm lý sẵn sàng mua và bán của các nhà đầu tư. Xét trên khía cạnh tâm lý đầu tư, ở bối cảnh thị trường đang tăng giá, nhu cầu mua sẽ tăng dần do nhìn thấy khả năng sinh lợi, kèm theo đó là lượng bán cũng tăng do tâm lý sẵn sàng bán ra khi có lãi để chốt lại lợi nhuận. 

Ngược lại khi thị trường đang có xu hướng giảm giá thì với đặc thù không có bán khống tại Việt nam, nhà đầu tư sẽ không sẵn sàng tham gia mua vì có thể bị lỗ, với người đã lỡ mua giá cao và đang bị lỗ thì tâm lý chung của nhiều nhà đầu tư là không muốn bán và muốn chuyển thành “đầu tư dài hạn”, do vậy phía bên bán cũng không nhiệt tình tham gia.

Trong bối cảnh hiện nay khi kinh tế vĩ mô còn nhiều khó khăn, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp vẫn đang trên đà suy giảm thì xu thế chủ đạo của TTCK vẫn là giảm.

Đứng trước bối cảnh đó thì cả phía bên mua và bán đều không tích cực tham gia tạo nên xu hướng suy giảm của khối lượng. Thời gian giảm càng kéo dài, lo ngại xu thế vĩ mô chưa tích cực trong trung và dài hạn đã tạo nên khối lượng giảm mạnh trong thời gian gần đây.

Một góc nhìn khác về thanh khoản liên quan đến vị thế giao dịch của những nhà đầu tư lớn. Khi nền kinh tế vận hành trơn tru thì những nhà đầu tư này sẽ quay trở lại thị trường sớm hơn và từ đó khối lượng giao dịch mới có thể tăng dần.

Khi tương lai vĩ mô chưa rõ ràng thì các nhà tài phiệt sẽ không tham gia vào những hoạt động có quy mô lớn. Họ sẽ kiên nhẫn chờ đợi cho đến khi tương lai trở nên rõ ràng hơn.

Do vậy không phải lúc nào nhà đầu tư lớn cũng tạo sóng ở trên thị trường, các chiến dịch lớn thường chỉ được tiến hành tại những thời điểm hội tụ đủ các yếu tố thiên thời, địa lợi và nhân hòa.

Mặt khác, số lượng nhà đầu tư lớn hiện nay cũng giảm nhiều so với trước do suy thoái kinh tế kèm theo việc đầu tư quá mạnh tay qua hình thức đòn bẩy tài chính trước đây cũng đã làm cho không ít người “bị thương”.

Trong bối cảnh hiện nay sự thiếu vắng sự tham gia của những nhà đầu tư lớn này đã tạo nên thanh khoản đứng ở mức thấp và tôi cho rằng thanh khoản vẫn có thể tiếp tục sụt giảm trong những tháng tới.

Phương Mai