Đổi mới chính sách thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TNCN đã quy định cá nhân có thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán được lựa chọn kỳ tính thuế theo từng lần chuyển nhượng hoặc kỳ tính thuế theo năm.

Kể từ ngày 1-7 tới, khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) có hiệu lực thi hành, bên cạnh việc tăng cường quản lý thu thuế đối với tổ chức có cá nhân chuyển nhượng vốn và các giao dịch chuyển nhượng chứng khoán, Luật cũng bổ sung nhiều quy định nhằm tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, khuyến khích thị trường chứng khoán phát triển.

Theo quy định của Luật thuế TNCN 2007, thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán áp thuế suất 20% trên thực lãi nếu xác định được giá mua, giá bán và chi phí chuyển nhượng. Trường hợp không xác định được chi phí và giá mua thì áp thuế 0,1% trên giá trị chuyển nhượng. Tuy nhiên, để được áp dụng thuế suất 20% trên thực lãi (hoặc không phải nộp thuế khi bị lỗ), Chính phủ quy định cá nhân phải đăng ký với cơ quan Thuế trước ngày 31-12 của năm trước.

Để tiếp tục tạo thuận lợi cho người nộp thuế, nhất là trường hợp thị trường lên xuống, lãi mỏng lại không có lãi, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TNCN đã quy định cá nhân có thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán được lựa chọn kỳ tính thuế theo từng lần chuyển nhượng hoặc kỳ tính thuế theo năm. Trên cơ sở đó, sẽ hướng tới việc bỏ quy định về thủ tục đăng ký từ năm trước đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán.

Cụ thể, cá nhân cư trú có thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán được quyền lựa chọn nộp thuế TNCN theo thuế suất 20% trên thu nhập hoặc 0,1% trên giá bán chứng khoán từng lần. Đối với trường hợp cá nhân chuyển nhượng chứng khoán có đăng ký nộp thuế theo thuế suất 20% (khi quyết toán) thì vẫn phải tạm nộp thuế theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần.

Việc quy định tạm khấu trừ theo mức 0,1% trên mọi giao dịch chuyển nhượng chứng khoán từng lần của cá nhân nhằm đảm bảo tính kịp thời, thu đúng, thu đủ cho NSNN, vì vậy vẫn cần duy trì thực hiện. Trách nhiệm khấu trừ thuế thuộc về công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại nơi cá nhân lưu ký chứng khoán, tổ chức phát hành chứng khoán.

Tuy nhiên, để cụ thể hoá quy định này, trong Nghị định hướng dẫn thực thi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TNCN, Chính phủ cần quy định rõ thuế suất đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán là 20% trên thu nhập tính thuế cả năm áp dụng đối với trường hợp đối tượng người nộp thuế có chứng từ, xác định được thu nhập tính thuế. Đối với các trường hợp chưa xác định được thu nhập tính thuế, áp dụng thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần.

Mặt khác, thực tế hiện nay đang phát sinh trường hợp cá nhân chuyển nhượng vốn là cá nhân người nước ngoài hoặc cá nhân không cư trú, sau khi chuyển nhượng họ rời khỏi Việt Nam, không tự giác kê khai thuế. Chính vì vậy, theo Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế Bộ Tài chính Nguyễn Văn Phụng, trong các văn bản hướng dẫn Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TNCN cần thiết phải bổ sung quy định DN nơi cá nhân chuyển nhượng vốn chỉ được làm thủ tục thay đổi danh sách thành viên góp vốn hoặc danh sách cổ đông khi cá nhân có phần vốn chuyển nhượng cung cấp chứng từ đã hoàn thành nghĩa vụ thuế đối với hoạt động chuyển nhượng vốn.

Đối với trách nhiệm của DN nơi có phần vốn của cá nhân được chuyển nhượng, Phó Vụ trưởng Nguyễn Văn Phụng đề xuất, các văn bản dưới Luật cần quy định rõ: DN nơi cá nhân có phần vốn chuyển nhượng có trách nhiệm yêu cầu cá nhân có phần vốn chuyển nhượng cung cấp chứng từ trước khi làm thủ tục thay đổi danh sách thành viên góp vốn hoặc danh sách cổ đông.

Trường hợp DN thực hiện thủ tục thay đổi danh sách thành viên góp vốn hoặc danh sách cổ đông do chuyển nhượng vốn mà không có chứng từ chứng minh cá nhân chuyển nhượng vốn hoàn thành nghĩa vụ thuế thì DN nơi cá nhân chuyển nhượng vốn chịu trách nhiệm nộp thuế thay.

Theo Mai Ka

Báo Hải Quan