CPI tháng 4/2013 có khả năng tiếp tục âm

Mô hình dự báo cho thấy khả năng CPI tháng 4 có thể tiếp tục âm, hoặc chỉ tăng nhẹ nếu việc tăng giá dịch vụ y tế đủ mạnh ở một vài tỉnh.

Sau khi chỉ số giá tiêu dùng tháng 3/2013 giảm 0,19% so với tháng trước, nếu thêm một lần giảm nữa, “hồi còi” cảnh báo lại vang lên, như đã từng diễn ra hồi tháng 6-7 năm ngoái.

Đó là điều có thể xảy ra trong ít ngày tới. Bởi tính toán từ các mô hình Leontief hệ số cập nhật từ bảng cân đối liên ngành 2007 và ARIMA tự hồi quy tích hợp trung bình trượt đưa NDHMoney đến dự báo, CPI tháng 4/2013 đang đứng trước khả năng giảm nhẹ hoặc tăng không đáng kể so với tháng trước.

Nếu kịch bản này xảy ra, có nghĩa trong khoảng hơn 10 năm trở lại đây (tính từ năm 2002), chỉ số giá tiêu dùng tháng 4 mới lại giảm so với tháng trước.

Ở các mức so sánh khác, CPI tháng 4/2013 so với cuối năm ngoái tăng khoảng 2,4%; so với cùng kỳ năm trước tăng 6,6%.

Chắc rằng không ít chuyên gia sẽ chưa thừa nhận nền kinh tế chưa thể rơi vào thiểu phát, nhưng khó khăn của sản xuất kinh doanh, của đời sống là có thật.

Bất chấp nhiều giải pháp hỗ trợ, kích thích sản xuất của Chính phủ, hàng loạt chỉ tiêu vĩ mô không cho thấy nhiều sự chuyển biến trong thời gian này.

Kịch bản dòng tiền hiện nay là tổng phương tiện thanh toán vẫn tăng không quá thấp, theo các con số công bố gần đây là tăng trên 3% so với cuối năm ngoái.

Tuy thế, nhiều ngân hàng thương mại cho biết huy động đang tăng cao hơn cho vay và thừa tiền nghìn tỷ là chuyện có ở nhiều chi nhánh cấp vùng. Khoản tiền này đang được điều hòa lên trung ương, chảy vào kênh cho vay liên ngân hàng, mua trái phiếu… như một giải pháp tình thế.

Trong khi phía sản xuất, nhiều DN quay lưng với vốn tín dụng bởi sản xuất đang rất khó khăn, vẫn có những công ty bất chấp tất cả để vay ngân hàng. Nhưng, rủi ro nợ xấu đang là cửa ải mà các ngân hàng thương mại không thể thờ ơ.

Dominic Mellor, một chuyên gia kinh tế đến từ ADB nhìn nhận, tăng trưởng tín dụng giai đoạn gần đây bị hạn chế bởi các ngân hàng thương mại thận trọng khi cho vay, nhưng cũng do sự không chắc chắn về tình hình tài chính của hệ thống ngân hàng.

Cho đến cuối tháng 3/2013, tín dụng mới tăng nhẹ so với cuối năm trước, cho thấy sự khởi động quá chậm chạp của nền kinh tế.

Ngay ở kênh đầu tư, biểu hiện đình đốn cũng xuất hiện. Theo Tổng cục Thống kê, tổng vốn đầu tư toàn xã hội quý 1/2013 ước tính chỉ tăng 5,5% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng giá tiêu dùng cùng kỳ.

Tỷ trọng vốn đầu tư so với GDP chỉ đạt 29,6% cũng cho thấy yếu tố vẫn hỗ trợ tăng trưởng này đang không tạo nhiều lực đẩy đối với nền kinh tế.

Trong khi đó, tiêu dùng cũng không được cải thiện nhiều trong thời gian này. Tổng mức hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong quý đầu năm nay nếu loại trừ giá chỉ tăng 4,7% so với cùng kỳ.

Tổng cục Thống kê cho rằng, kinh tế sụt giảm, thu nhập của người lao động bấp bênh, tỷ lệ thất nghiệp và tỷ lệ thiếu việc làm tăng đã ảnh hưởng đến sức mua của dân cư. Đồng thời, tâm lý của người tiêu dùng vẫn có xu hướng thắt chặt chi tiêu trong điều kiện kinh tế khó khăn hiện nay.

Trong một bối cảnh cả cung và cầu đều đang rất yếu, vòng quay tiền tệ chậm dần, kết quả là tăng trưởng GDP quý 1 khá thấp.

Nhìn lại cục diện nền kinh tế hiện nay, mức giảm CPI đáng được coi là một cảnh báo đối với nền kinh tế. “Soi” vào chi tiết các nhóm hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng, điều này có thêm giải thích.
Ngay ở nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống, CPI lương thực và thực phẩm giảm sâu trong nhiều tháng, trong khi chăn nuôi đang gặp khó khăn và tổng gia súc, gia cầm đều giảm. Ngược lại, việc “tăng giá chính sách” đang làm mờ đi bức tranh thực tế của CPI.

Ngay sau khi CPI tháng trước giảm đã xuất hiện trở lại việc tăng giá chính sách mà việc xăng dầu tăng giá ngày 28/3 có thể coi là “đột phá” đầu tiên. Tiếp theo, khoảng 3-4 tỉnh, thành phố khác đã điều chỉnh giá dịch vụ y tế trong tháng này.

Tóm lại, CPI tháng 4/2013 sẽ chịu ảnh hưởng hai chiều của một số nhân tố quan trong như giảm giá lương thực, thực phẩm, hay tăng giá xăng dầu, dịch vụ y tế…

NDHMoney cho rằng vẫn còn một khả năng nhỏ CPI tháng 4/2013 tăng nhẹ so với tháng trước, nếu việc tăng giá dịch vụ y tế đủ mạnh. Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật diễn biến CPI trong ít ngày tới.
Trần Lê Minh – NDHMoney