Khi ESOP không là “mật ngọt”
Nói đến cổ phiếu ưu tiên cho Cán bộ công nhân viên (ESOP), người ta nghĩ ngay đến những biện pháp ưu đãi tích cực mà các nhân viên trong doanh nghiệp xứng đáng được hưởng cho những cống hiến nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Một cách gián tiếp, mặc dù là ưu đãi cho người lao động, ESOP mang lại lợi ích cho cổ đông, những người được hưởng thành quả từ hoạt động của công ty.
Nhiều trường hợp, ESOP được coi như một chương trình để huy động vốn hơn là khuyến khích cho người lao động. |
doanh nghiệp đóng góp và được hạch toán vào chi phí lao động. Điều quan trọng là người lao động được sở hữu cổ phiếu khi thôi việc hoặc về hưu. Có nghĩa là, anh cứ cống hiến đi đã, sẽ được ghi nhận khi anh rời khỏi công ty.
Cơ cấu khôn khéo, lãnh đạo Masan giảm được hơn 500 tỷ thuế thu nhập |
i quá lớn cho cán bộ quản lý của công ty khi không giới hạn thời gian chuyển nhượng, và chênh lệch giá quá cao (thị giá cao gấp 11 lần giá bán ưu đãi). Việc này không khác gì MSN đã thưởng cho mỗi cán bộ một cục tiền mà không có bất kỳ yêu cầu gì. Đấy là chưa nói ngân sách nhà nước đã hụt thu gần 530 tỷ đồng tiền thuế do Masan đã tính toán quá tài tình!
Tháng 12/2004, cán bộ công nhân viên REE đăng ký cam kết làm việc để tham gia chương trình ESOP của công ty. Nhờ có những ràng buộc về những cam kết làm việc hiệu quả, doanh thu và lợi nhuận của REE trong giai đoạn 2004 – 2007 tăng trưởng ngoạn mục và tiếp tục tăng trưởng khá trong giai đoạn từ 2009 đến nay.
Chưa bàn đến tính khả thi của kế hoạch đề ra, việc đưa ra một kết quả cụ thể đối với chương trình ESOP là một việc đáng khích lệ.
Cẩn trọng với ESOP
Vì hầu hết chương trình ESOP hiện nay không gắn liền với những yêu cầu về kết quả kinh doanh, nên những mặt trái của chương trình ESOP hiện nay chưa thể hiện rõ nét, ngoài những san sẻ vè mặt lợi ích giữa cổ đông và cán bộ quản lý. Gần đây SCIC, cổ đông lớn nhất của Vinamilk (VNM) trong cuộc họp ĐHCĐ thường niên đã kiên quyết phủ quyết kế hoạch ESOP với lý do được đưa ra: sợ pha loãng cổ phiếu. Mặc dù tỷ lệ pha loãng rất nhỏ và lý do nói trên chưa thực sự thuyết phục, thì nỗi lo pha loãng cổ phiếu cũng là điều hiện hữu khi các doanh nghiệp phát hành ESOP.
Khi các điều kiện về kết quả kinh doanh được đưa ra, các doanh nghiệp, đặc biệt là các cổ đông lại phải đối mặt với các nguy cơ mới về sự gian lận trong điều hành. Theo nghiên cứu của PwC năm 2007, tội phạm tài chính liên quan đến ESOP ngày càng tăng, và xu hướng tăng càng cao khi cán bộ quản lý được hưởng ưu đãi càng lớn từ ESOP.
Đó thông thường là việc thao túng giá cổ phiếu, gian lận tài chính… được thực hiện nhằm tạo giá trị ảo cho các cổ phiếu. Ngoài ra, cán bộ quản lý còn có xu hướng theo đuổi những dự án mạo hiểm để nhanh chóng có tỷ lệ lợi tức cao, đáp ứng yêu cầu được hưởng cổ phiếu ESOP. Điều này đẩy cổ đông cuả doanh nghiệp đứng trước quá nhiều rủi ro không thể kiểm soát.
Theo Trí Thức Trẻ
Bài cùng chuyên mục
- Cổ phiếu bị ETF loại: Chưa chắc đã xấu
- Sẽ ra sao nếu các doanh nghiệp “bắt chước” Hoàng Anh Gia Lai trả cổ tức…
- SSI thỏa thuận 5 triệu cổ phiếu, thị trường tăng điểm nhẹ
- TTCK: Yếu tố tiêu cực còn khá nhiều trong 1-2 tuần tới
- KDH đã mua thỏa thuận 32 triệu cổ phiếu BCI?
- Ngày 15/6: Khối ngoại bán ròng gần 31 tỷ đồng trên HOSE
- Sắp có thương vụ hợp nhất CTCK thứ 2 trên thị trường
- Cổ phiếu mới niêm yết 2014: Kẻ tăng vốn khủng, kẻ rớt thảm