M??i gi?i ph?p ?n ??nh t? gi?

M?c d? t? gi? ?? di?n bi?n b?nh th??ng tr? l?i sau c?ng b? c?a l?nh ??o Ng?n h?ng Nh? n??c. Tuy nhi?n ch?a th? l? l? v?i s? bi?n ??ng m? theo c?c chuy?n gia, c?n ph?i ?n ??nh t? gi? v?i 10 gi?i ph?p ch? y?u.

Nh? v?y, sau 3 n?m t?ng v?i t?c ?? kh? cao, t?c ?? t?ng n?y ch? y?u do c?n c?n th??ng m?i b? m?t c?n ??i l?n (nh?p si?u n?m 2007 l? 14,2 t? USD, n?m 2008 l? 18 t? USD, n?m 2009 l? 12,9 t? USD, n?m 2010 l? 12,6 t? USD, n?m 2011 v?n c?n 9,8 t? USD).

T?c ?? t?ng cao n?y c?ng l? m?t trong nh?ng y?u t? l?m t?ng nhanh h?n n? c?ng, n? n??c ngo?i, l?m khu?ch ??i l?m ph?t ? trong n??c (CPI n?m 2008 t?ng 19,89%, n?m 2009 t?ng 6,52%, n?m 2010 t?ng 11,75%, n?m 2011 t?ng 18,13%).

B??c sang n?m 2013, t? gi? ?? c? 3 l?n t?ng. Hai l?n t?ng tr??c t?c ?? t?ng t? gi? ch? di?n ra trong m?t th?i gian ng?n, sau ?? d?ng, r?i gi?m tr? l?i. L?n t?ng gi? th? ba n?y ?? k?o d?i h?n 1 th?ng. T? gi? ch? d?ng v? gi?m khi l?nh ??o Ng?n h?ng Nh? n??c ??a ra th?ng ?i?p kh?ng ?i?u ch?nh t? gi?.

T? gi? t?ng: L?i b?t c?p h?i

??t t?ng gi? l?n n?y do nhi?u nguy?n nh?n. C? nguy?n nh?n do gi? USD tr?n th? gi?i t?ng. Ch? s? gi? ??ng USD so v?i 6 ??ng ti?n m?nh kh?c c? l?c v??t qua m?c 84,3 ?i?m ph?n tr?m, cao h?n nhi?u so v?i m?c d??i 80 ?i?m ph?n tr?m tr??c ??y. Nhi?u ??ng ti?n c?a c?c ??i t?c th??ng m?i l?n kh?c c?a c?c n??c trong khu v?c c?ng gi?m gi? so v?i USD.

C? m?t s? nguy?n nh?n ? trong n??c, trong ?? c? m?t s? nguy?n nh?n ??ng ch? ?. Ch?nh l?ch gi? v?ng ? trong n??c so v?i th? gi?i ?? k?o d?i, t?ng l?n v? ? m?c cao, ngay c? khi ?? qu? th?i h?n c?c ng?n h?ng ph?i t?t to?n v?ng, ngay c? sau khi Ng?n h?ng Nh? n??c ?? th?ng qua ??u th?u ?? cung ?ng m?t l??ng v?ng l?n v??t xa so v?i d? to?n tr??c ??y.

Ch?nh l?ch n?y v?a l? y?u t? kinh t? t?o ra vi?c mua ngo?i t? ?? nh?p kh?u v?ng, v?a l? y?u t? t?m l? cho ng??i mua v?ng tuy c? e ng?i, nh?ng l?i ?y?n t?m? gia t?ng mua, v? Ng?n h?ng Nh? n??c ?n ??nh th? tr??ng, ch? kh?ng ?n ??nh t? gi? v?ng, ch?a c? ch? tr??ng gi?m ch?nh l?ch gi? v?ng trong n??c v?i gi? v?ng tr?n th? gi?i.

C? nguy?n nh?n do t? v?i ba th?ng nay Vi?t Nam ?? chuy?n t? xu?t si?u sang nh?p si?u, v?i d? b?o c?a B? K? ho?ch v? ??u t? (trong khung k? ho?ch 2014) th? t?nh ra nh?p si?u trong 6 th?ng cu?i n?m ? th? ? m?c 7,4 t? USD, t?nh chung c? n?m l?n ??n 9 t? USD, d? ki?n 2014 c?ng ? m?c tr?n 10 t? USD – quy m? nh?p si?u l?n nh? 2011 tr? v? tr??c!

C? nguy?n nh?n do s? ph?i h?p gi?a Ng?n h?ng Nh? n??c, Qu?n l? th? tr??ng, C?ng an trong vi?c ki?m tra, ki?m so?t ??i v?i ngo?i t? ch? ?en. Vi?c ?i?u h?nh t? gi? th?i gian g?n ??y c?ng l?m cho th? tr??ng ch?a y?n t?m v?i 3 l? do.

Vi?c t?ng m?t l?n 1% ng?y 28/6 c?ng kh? b?t ng? trong khi c? V? Ch?c n?ng c?a Ng?n h?ng Nh? n??c tr??c ?? c? ??a th?ng ?i?p tr?n ph??ng ti?n th?ng tin ??i ch?ng l? kh?ng ?i?u ch?nh t? gi? v?i vi?c t?ng 1% so v?i th?ng ?i?p tr??c ??y l? 2-3% c?ng t?o ra k? v?ng t? gi? s? c?n t?ng n?a.

Tuy m?c t?ng ch? 1%, nh?ng ?? c?ng l? ph??ng th?c t?ng g?n nh? ?gi?t c?c?, l?p l?i g?n nh? t? ??u 2011 tr? v? tr??c… M? ?gi?t c?c? d? l?m cho nh? ??u c? ??n ??u, r?i t?o s?ng, c?ng h??ng v?i c?c y?u t? kh?c d? t?o th?nh xu h??ng.

T? gi? gi?ng nh? m?t c?i huy?t quan tr?ng c?a c? th?, c? t?c ??ng nhi?u chi?u ??n kinh t? v? m?. ??ng l? t? gi? t?ng c? t?c ??ng khuy?n kh?ch ??i v?i xu?t kh?u, h?n ch? nh?p kh?u, do ?? s? gi?m nh?p si?u. Tuy nhi?n, ??i v?i n?n kinh t? c?n nh?p kh?u l?n, trong ?? c? nh?p kh?u ?? s?n xu?t h?ng xu?t kh?u, th? ?l?i b?t c?p h?i?.

C?c s? li?u trong th?i k? 2007-2011 ?? cho th?y, d? t? gi? t?ng cao nh?ng nh?p si?u v?n r?t l?n. T? gi? t?ng t?c ??ng ??n l?m ph?t d??i 2 g?c ??. ? g?c ?? th? nh?t l? chi ph? ??y -? m?t y?u t? quan tr?ng ??i v?i l?m ph?t – s? t?ng do gi? nh?p kh?u nguy?n nhi?n v?t li?u m?y m?c thi?t b?, d?ng c? ph? t?ng t?nh b?ng VND t?ng.

C?c s? li?u th?i k? 2008 -2010 c?ng cho th?y, t? gi? t?ng cao ?? l?m khu?ch ??i l?m ph?t ? trong n??c. ? g?c ?? th? hai l? y?u t? t?m l?, y?u t? l?ng tin v?o ??ng ti?n qu?c gia, gia t?ng t?m l? k? v?ng l?m ph?t. Y?u t? t?m l? kh?ng ph?i l? y?u t? kinh t? tr?c ti?p c?a l?m ph?t, nh?ng trong nhi?u tr??ng h?p c?n t?c ??ng m?nh h?n c? y?u t? kinh t?.

C?n ?n ??nh t?m l?, l?ng tin v?o ??ng n?i t?

C? nhi?u gi?i ph?p ?? ?n ??nh t? gi?. Nhi?u chuy?n gia cho r?ng c? 10 gi?i ph?p ??ng ch? ?.

Gi?i ph?p th? nh?t l? t?ng c??ng s? ph?i h?p ch?t ch? trong vi?c ki?m tra, thanh tra x? l? vi ph?m tr?n th? tr??ng ngo?i t? t? do ?? ng?n ch?n ??u c?.

Gi?i ph?p th? hai l? gi?m ch?nh l?ch gi?a gi? v?ng trong n??c v? gi? v?ng th? gi?i v?n ?? k?o d?i v? hi?n c?n ? m?c qu? cao ?? ng?n ch?n c?c nh? ??u c? mua USD nh?p kh?u v?ng ?? h??ng ch?nh l?ch gi?. ?i?u n?y kh?ng ch? l? c?c nh? ??u c? tr?n th? tr??ng t? do, m? d? lu?n c?n nghi ng? c? v?i c?c t? ch?c t?n d?ng.

Gi?i ph?p th? ba l? thu h?t m?nh h?n l??ng ngo?i t? t? c?c ngu?n, nh?t l? FDI, ODA, ki?u h?i, kh?ch qu?c t? ??n Vi?t Nam… ??y l? bi?n ph?p kh?ng ch? l? thu h?t ngu?n l?c m? c?n g?p ph?n c?i thi?n c?n c?n thanh to?n, t?ng d? tr? ngo?i h?i, ?n ??nh t? gi?… Ki?m so?t nh?p kh?u nh?ng m?t h?ng c?n h?n ch?, c?n ki?m so?t, nh?t l? nh?ng h?ng hi?u.

Gi?i ph?p th? t? l? gi? ch?nh l?ch gi?a l?i su?t huy ??ng gi?a VND v? USD ?? l?n ?? t?ng s?c h?p d?n ??i v?i VND, ?? t?ng vi?c chuy?n ??i t? USD sang VND, t?ng thu h?t ngo?i t? t? ki?u h?i, du l?ch…

Gi?i ph?p th? n?m l? c?c ng?n h?ng th??ng m?i ti?p t?c chuy?n nhanh quan h? t?n d?ng (g?i v? cho vay b?ng ngo?i t?) sang quan h? mua b?n ??t ?o?n v? ngo?i t?. Gi?i ph?p n?y c?n g?p ph?n h?n ch? t?nh tr?ng ?? la ho?.

Gi?i ph?p th? s?u l? th?c hi?n ch?t ch? h?n trong vi?c cung ?ng ngo?i t? cho c?c ??i t??ng, k? c? nghi?n c?u th?m ??nh k? h?n vi?c chuy?n ngo?i t? ra n??c ngo?i ??u t? c?a c?c doanh nghi?p, trong ?i?u ki?n Vi?t Nam c?n thu h?t ngo?i t?. H?n ch? chi ngo?i t? t? ngu?n ng?n s?ch cho vi?c ?i c?ng t?c n??c ngo?i c?a c?ng ch?c nh? n??c.

Gi?i ph?p th? b?y l? Ng?n h?ng Nh? n??c b?m thanh kho?n USD cho th? tr??ng li?n ng?n h?ng can thi?p khi c?n thi?t.

Gi?i ph?p th? t?m l? y?u c?u c?c ng?n h?ng th??ng m?i, c?c doanh nghi?p xu?t kh?u t?ng cung USD ra th? tr??ng.

Gi?i ph?p th? ch?n l? th?c hi?n ph??ng th?c ?tr??n b?? thay cho ph??ng th?c ?gi?t c?c? – t?c l? th?ng qua vi?c ?i?u ch?nh t? gi? giao d?ch tr?n th? tr??ng li?n ng?n h?ng, m? kh?ng ?i?u ch?nh ??nh k? m?t l?n v?i t?c ?? l?n, ?? h?n ch? ??u c? ??n ??u t?o s?ng.

Gi?i ph?p th? m??i l? ?n ??nh t?m l?, l?ng tin v?o ??ng ti?n qu?c gia. T?m l?, l?ng tin v?o ??ng ti?n qu?c gia kh?ng ch? l? v?n ?? kinh t?, m? c?n l? v?n ?? ch?nh tr?; th??ng ph?i m?t nhi?u th?i gian m?i c?ng c?, c?i thi?n ???c.

V? v?y ph?i c? th?ng ?i?p nh?t qu?n, ph?i ???c th?ng su?t tr??c h?t trong h? th?ng ng?n h?ng, b?i ch?nh c?c ng?n h?ng th??ng m?i (v? h? th?ng ??i l?) v?a qua c?ng g?p ph?n l?m cho th? tr??ng v?ng, th? tr??ng ngo?i t? n?ng l?n. Ph? gi? VND s? l? ?m?i l?a? nh? Ti?n s? Nguy?n Tr? Hi?u ?? c?nh b?o.

(Ngu?n: Th?i b?o Kinh t? Vi?t Nam)