Thống đốc: Sẽ hạ lãi suất cho vay nếu CPI giảm

Đây là khẳng định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Văn Giàu tại Hội nghị của Chính phủ với các địa phương khai mạc sáng ngày 30/12/2010 tại Hà Nội.

Tại Hội nghị, người đứng đầu NHNN đã báo cáo về điều hành chính sách tiền tệ nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và tăng trưởng kinh tế 2010-2011. Thống đốc cho biết, năm 2010 đã điều hành hoạt động của NHNN theo hướng chủ động, linh hoạt và thận trọng. Với định hướng điều hành này, việc điều hành các chính sách tiền tệ đặc biệt là tăng lượng tiền cung ứng cho lưu thông cơ bản đã giám sát được tổng phương tiện thanh toán khi tăng trưởng 23% và tổng phương tiện này đã tập trung hỗ trợ tăng trưởng các mục tiêu kinh tế.

Nhìn chung, thị trường tiền tệ, tín dụng trong năm 2010 tương đối ổn định và diễn biến phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội. Tăng trưởng tín dụng 27%  và ‘nếu chúng ta so với tốc độ tăng trưởng tín dụng của năm 2009 thì tăng tới 37%’ – Thống đốc nói.

Thống đốc cũng giải đáp những băn khoăn của các nhà kinh tế và quản lý kinh tế đang lo ngại rằng do lạm phát cao, ngân hàng kiểm soát tín dụng khá chặt chẽ sẽ ảnh hưởng tới tăng trưởng tín dụng trong quý I/2011. Tuy nhiên, Thống đốc cho biết, trong những tháng cuối năm 2010, chúng ta đã kiểm soát được tăng trưởng tín dụng ở mức thấp. Cụ thể: tháng 9 là 2,83%, tháng 10 là 2,78%, tháng 11 là 2,72%, tháng 12 dự báo 2,4-2,5% do đó khả năng vốn cho quý I/2011 không bị ảnh hưởng.

Về thị trường lãi suất, trong 10 tháng đầu năm diễn biến khá tốt. NHNN đã có nhiều biện pháp và công cụ để giảm dần lãi suất, đặc biệt là lãi suất cho vay khi chỉ còn ở mức 13,4%. Nhưng bước sáng tháng 11, 12 khi dấu hiệu CPI tăng cao trở lại, NHNN đã điều chỉnh tăng lãi suất cơ bản thêm 1%. Trong hai tháng cuối năm này, NHNN bị sự cố: thứ nhất là đầu tháng 11 công bố lãi suất thả nổi; thứ hai là có chương trình khuyến mại ‘3 ngày vàng’ của Techcombank, gây biến động trên thị trường lãi suất. Trước tình hình biến động như vậy, NHNN đã có những giải pháp để nhằm ổn định thị trường lãi suất.

Sau khi thực hiện cơ chế lãi suất thỏa thuận và các biện pháp điều hành tiền tệ linh hoạt của NHNN, lãi suất huy động và cho vay VND của các NHTM giảm dần. Hiện nay, các ngân hàng đã thực hiện đồng thuận lãi suất huy động VND không vượt quá 14%/năm; lãi suất cho vay bình quân 15,27%/năm.

Thống đốc bày tỏ: Lãi suất hiện nay còn cao do đặc thù của ngân hàng Việt Nam lại chủ yếu là huy động vốn từ xã hội mà tinh thần đặt ra là lãi suất phải thực dương mới có thể huy động được vốn. Thực tế, lãi suất đầu vào là 14%/năm nhưng lãi suất thực dương là 0.7%. Trong thời gian tới, NHNN tiếp tục theo dõi sát sao thị trường lãi suất và nếu có dấu hiệu CPI giảm thì NHNN sẽ có biện pháp để giảm lãi suất cho vay.

Nhập siêu dự báo trong năm đạt 12 tỷ USD, cao hơn năm 2009, cán cân thanh toán tổng thể thâm hụt 4 tỷ USD, tác động đến cung cầu ngoại tệ và tỷ giá.

Đối với thị trường vàng, NHNN đã tăng cường các biện pháp quản lý và điều tiết thị trường như: Chỉ đạo các TCTD thực hiện nghiêm túc việc đóng cửa sàn vàng và tất toán trạng thái kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài; cho  phép xuất, nhập khẩu vàng khi cần thiết; ban hành thông tư thu hẹp hoạt động huy động và cho vay bằng vàng của các TCTD.

Tại Hội nghị, người đứng đầu NHNN cũng cho biết, Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia đã họp tập trung phân tích sâu về các nguyên nhân khách quan và chủ quan của việc tỷ lệ lạm phát tăng khá cao trong cả năm 2010 (11,75%), đặc biệt trong những tháng cuối năm. Đến quý III/2010, về cơ bản, chúng ta đã kiềm chế được lạm phát nhưng sang quý IV/2010, lạm phát tăng cao ngoài khả năng dự đoán. Nguyên nhân chủ yếu không phải do sai lầm của chính sách và điều hành vĩ mô, chính sách tiền tệ trong năm cũng không phải là nhân tố làm cho lạm phát tăng cao. Nguyên nhân chính là xuất phát từ những nhân tố khách quan như sự bất ổn kinh tế, giá cả thế giới và một số yếu tố chủ quan nội tại của nền kinh tế. Trong năm 2010, giá cả một số hàng hóa thiết yếu thế giới tiếp tục tăng cao (giá dầu thô và giá xăng, gas tăng, sắt thép, nguyên vật liệu nhập khẩu tăng do kinh tế thế giới phục hồi, giá cả nguyên vật liệu tăng trên 10%), giá vàng biến động mạnh; Trung Quốc mất mùa nên đã thu hút hàng hóa của Việt Nam khá mạnh; trong nước, dịch bệnh trong nông nghiệp, bão lũ nặng nề ở miền Trung làm ảnh hưởng khá lớn đến cung cầu hàng hóa, giá lương thực thực phẩm tăng do chúng ta chủ động đưa giá lên để tạo điều kiện cho các nhà sản xuất trong nước và nông dân; tăng lương cơ bản, tăng chi phí giáo dục, y tế; do chi tiêu ngân sách và đầu tư công khá lớn những năm qua và cả năm 2010; kết hợp tỷ giá tăng, giá vàng tăng, yếu tố tâm lý kỳ vọng lạm phát trong dân dẫn đến tổng cầu tăng đột biến, làm giá tăng mạnh ở thời điểm quý IV/2010.

Về định hướng nhiệm vụ ngân hàng năm 2011, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu nhấn mạnh, NHNN sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ một cách thận trọng, chủ động và linh hoạt, theo nguyên tắc thị trường; phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Tổng phương tiện thanh toán tăng 21-24%, tín dụng đối với nền kinh tế tăng khoảng 23%, tập trung tín dụng cho sản xuất.

Theo Vietstock